نارسایی کلیوی در بخشهای ویژه معمولا نسبت به سندرم هایی که در بخش های نفرولوژی ایجاد می شود متفاوت است این بیماران معمولا با درگیری ارگانهای مختلف همراه هستند. سپتی سمی و فقدان عملکرد ارگانهای متفاوت اشکال بالینی این سندرم را با عارضه های مختلفی روبرو میکند. با این شرایط یک درمان جهت تصفیه خون و حفظ هموستاز بدن باید انجام گیرد. با توجه به ناپایداری های همودینامیک، نارسایی های تنفسی، شوک سپتیک و حمایت های مکانیکی یا دارویی قلبی، انجام همودیالیز استاندارد و یا دیالیز صفاقی برای این بیماران ممکن نیست و این محدودیت ها سبب شده است تا مراکز درمانی به سمت استفاده از درمان جایگزینی مداوم کلیوی گام بردارند.
CRRT یک درمان پالایش کننده با گردش خون برون پیکیری برای جایگزینی عملکرد کلیه با مدت زمان کاربردی طولانی میباشد.
CRRT خصوصیات برجستهای دارد. تحمل کلینیکی عالی، ظرفیت بالای پاکسازی خون از مواد مختلف، اصلاح مناسب الکترولیتها، تعدیل اسید و باز، محدود بودن سیستم التهابی، مانیتورینگ مطلوب در حین انجام و شانس بالای بهبودی پس از استفاده از آن از نکات برجستهای است که گرایش به استفاده از CRRT را بیشتر کرده است.
سرآغاز
استفاده از فیلتراسیون مداوم بصورت کاملا اتفاقی شکل گرفت. در سال 1977 با وارد کردن سوزن اشتباه به داخل شریان فمورال جریان خون در دستگاه دیالیز بدون نیاز به پمپ خون صورت گرفت و اختلاف فشار شریانی وریدی باعث ایجاد یک فشار هیدرواستاتیک مناسب و یک اولترافیلتراسیون قابل قبول شد. بعدها با اضافه کردن مایع دیالیز علاوه بر اولترافیلتراسیون از خصوصیت انتشار هم برای انتقال مواد استفاده شد و تصویه خون در شرایط بهتری انجام شد(شروع تکنیک CAVH)
کفایت پایین CAVH باعث شد تا با استفاده از مایع دیالیز و استفاده از یک غشای تراوا پروسه ی همودیالیز شریانی _ وریدی (CAVHD) ابداع شود. سپس با به کارگیری یک غشای با قابلیت نفوذپذیری بالا فیلتراسیون را هم زمان با همودیالیز انجام دهد و تکنیک CAVHDF با بازدهی بالا طرفداران زیادی را به خود جذب کرد.به دلیل خطرات استفاده از شریان، مجدد پمپ خون جایگزین مسیر شریانی شد تا تمام مسیر انجام آن وریدی باشد و تمام مسیر تکاملی بالا در ماشین های جدید یک درمان تازه ای را تحت عنوان CRRT معرفی کرد که نه تنها تصویه خون را انجام می دهد بلکه درمان اختلال عملکرد سیستم های دیگر بدن در شوک سپتیک و درگیری ارگان های مختلف بدن را فراهم می سازد.
مکانیسمها
تکنیک های CRRT بر اساس چند مکانیسم انتقال آب و مواد طراحی شده است:
Diffusion: انتقال آزادانه مواد از ورای یک غشای نیمه طراوا از محیط غلیظتر به یک محیط با غلظت کمتر
Convection: یک شکل از انتقال است که به حرکت آب از غشای نیمه طراوا بر اساس گرادیان فشاری در دوسوی غشا (TMP) بستگی دارد.
Ultrafiltration: حرکت و انتقال آب از ورای غشای نیمه طراوا ست که به نفوذپذیزی غشا و اختلاف فشار خون هیدرواستاتیک بستگی دارد.
تکنیک های CRRT:
تکنیک های درمان جایگزینی مداوم کلیه در نوع دسترسی عروقی و نحوه جریان خون در دستگاه و شدت و تکرار درمان متفاوت هستند ولی اساس مکانیسم و نوع ممبران آن تفاوتی ندارند. بیشتر تکنیک ها را می توان هم به صورت شریانی _ وریدی و هم وریدی_ وریدی انجام داد.
1- SCUF (Slow Continues Ultrafiltration):
اولترافیلتراسیون مداوم و آهسته یک پروسه درمان است که بصورت نمونه برای مدت 24 ساعت و یا برای ساعاتی در یک روز با یک دسترسی عروقی مانند AV و یا VV توسط پمپ انجام میشود. این درمان که با مامبران high flux انجام میشود برای رسیدن به کنترل حجم در وضعیت Fluid overload صورت میگیرد. این مدل فقط برای کنترل حجم بوده و برای اصلاح الکترولیتها و تصفیه خون کاربردی ندارد.
2- CAVH-CVVH (Continues Hemofiltration):
هموفیلتراسیون مداوم اصولاً برای یک زمان طولانی تا چندین هفته کاربرد دارد و از هر دو روش دسترسی AV و VV میتوان استفاده نمود. میزان اولترافیلتراسیون بیش از مقدار لازم برای کنترل حجم بوده و تمام یا قسمتی از آن توسط مایع تازه جایگزین میشود. از آنجایی که مایع اولترافیلتر شده توسط مایع جایگزین شده فاقد توکسین ها است لذا این مدل از درمان جهت افزایش حجم و هم تصفیه خون بکار می رود.
3- CAVHD-CAVVHD (Continues Hemodialysis)
همودیالیز مداوم یک درمان با ویژگی استفاده دراز مدت بوده که بصورت استفاده از شریان به ورید و یا ورید به ورید انجام می شود. برخلاف گذشته در حال حاضر از مامبران high flux در این تکنیک استفاده می شود. در این مکانیسم، diffusion و convection با هم مرتبط میباشد و کلیرانس مولوکلهای با وزن مولکولی متوسط تا بالا به میزان 60% میزان کلیرانس مولکولهای پایین مثل اوره می رسد.
4-CAVHDF-CVVHDF (Continues Hemodiafiltration)
همودیافیلتراسیون مداوم یک درمان طولانی مدت است که می توان از طریق ورید به ورید و یا شریان به ورید انجام داد. سیستم یک مامبران high flux همودیافیلتر لازم دارد تا بتواند همودیالیز و هموفیلتراسیون را با هم انجام دهد. گردش مایع دیالیز بر خلاف جریان خون انجام می گیرد و در همان زمان اولترافیلتراسیون با از دست دادن حجم مایع زیادی انجام می گیرد. تمامی و یا قسمتی از مایع برداشته شده توسط مایع تازه از طریق dilution pre ویا post dilution تامین می شود. در سیستم های جدید CRRT امکان انجام هر دو مدل dilution preویاpost dilution را با هم دارند و از آنجایی که این مدل هم تحت تاثیر diffusion و convection بوده است لذا تلرانس خوبی از مولکولها با وزن مولکولی کوچک و بزرگ را انتظار داریم.
اگر هدف استفاده از CRRT برداشت مولکولها با وزن مولکولی پایین باشد لزومی به استفاده از مامبران های high flux گران قیمت وجود ندارد. به عبارت دیگر اگر هدف برداشت طیف وسیعی از مولکولها باشد انواع درمان از طریق convection و یا انواع ترکیبی diffusion وconvection توصیه می شود.
در زمان multiple organ failure (MOF)، نارسایی حاد کلیوی که از عوارض سپتی سمی می باشد درمانهای ترکیبی کاربرد بیشتری دارند.